Hoort crypto thuis in een ESG-portefeuille?

Doug Miller gelooft sterk in de kracht van technologie om milieuproblemen op te lossen.

Als masterstudent aan het Londense Imperial College organiseerde de Amerikaan een veldonderzoek naar kantoorpersoneel en energieverbruik. Hij ontdekte dat het automatiseren van lichtschakelaars effectiever en goedkoper was dan te vertrouwen op de laatste persoon die een kamer verliet om de lichten uit te doen.

In zijn huidige rol bij de mondiale non-profitorganisatie Energy Web is hij nog meer hightech gaan werken: hij heeft een certificeringssysteem ontwikkeld voor digitale assets die afhankelijk zijn van schone energie. “Ik kom puur vanuit een milieuperspectief”, zegt hij. “Blockchain is een belangrijk onderdeel van de energietransitie.”

Maar vermogensbeheerders met verantwoordelijkheden op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur denken daar wellicht anders over. Blockchain is vooral bekend als de technologie die ten grondslag ligt aan cryptocurrencies zoals Bitcoin – activa waarvan de CO2-voetafdruk en het nut bij illegale transacties ze buiten de ESG-ruimte brengen. Maar dat kan veranderen naarmate blockchain zich uitbreidt naar meer delen van de economie dankzij de inspanningen van Miller en anderen.

Cryptocurrencies danken hun twijfelachtige reputatie op milieugebied aan de enorme hoeveelheden elektriciteit, vaak opgewekt uit steenkool, waarvoor computers nodig zijn. En omdat ze niet onderworpen zijn aan overheidsregulering, zijn ze een populair ruilmiddel voor criminelen en terroristen: de hackers die in mei de Colonial Pipeline in de VS hebben afgesloten, ontvingen bijvoorbeeld hun losgeld in Bitcoin.

De Europese vermogensbeheerder Candriam zei eerder dit jaar dat “cryptocurrencies nog een lange weg te gaan hebben om aan de ESG-criteria te voldoen”, daarbij verwijzend naar het witwassen van geld en de milieu-impact van het “mijnen” van munten (door de complexe berekeningen die deze genereren).

Maar Miller doet er alles aan om het verschil te benadrukken tussen speculatieve valuta en de technologie die niet alleen deze valuta ondersteunt, maar ook andere, meer goedaardige digitale activa – zoals de zogenaamd advertentieveilige tickets die worden verkocht voor het WK 2018. Centrale banken maken ook gebruik van de technologie.

“Het risico bestaat dat blockchain-technologie en crypto zullen samensmelten”, zegt hij. “Energiebedrijven helpen hun netwerk beter te beheren is heel anders dan [cryptocurrency] Dogecoin.” Energy Web voert zo’n netwerkproject uit samen met een Australisch elektriciteitsbedrijf.

Vorige maand zei UBS Wealth Management dat naast gezondheidszorg en duurzaamheid “de digitale transformatie van sectoren variërend van transport tot productie tot financiële diensten kansen creëert.”

In een paper waarin investeringen in cryptocurrency worden geëvalueerd, bevelen de analisten van de vermogensbeheerder aan dat “beleggers zich moeten concentreren op bedrijven die zijn blootgesteld aan de ontwikkeling van gedistribueerde grootboektechnologie in plaats van zich rechtstreeks met crypto’s bezig te houden.”

Gedistribueerde grootboeken – waarvan blockchain één type is – zijn systemen die afhankelijk zijn van de collectieve overeenkomst van gebruikers om transacties te verifiëren.

Meer recentelijk is de technologie geëvolueerd om het aantal gebruikers dat nodig is om transacties goed te keuren te verminderen, waardoor deze systemen energiezuiniger worden. Uit een recent onderzoek van University College London is gebleken dat sommige nieuwe gedistribueerde grootboektechnologieën – die het zogenaamde ‘proof-of-stake’-protocol gebruiken in plaats van de oudere ‘proof-of-work’-methode – tot drie keer efficiënter waren dan eerdere systemen.

“Ons werk laat zien dat [nieuwere blockchains] … zelfs de energiebehoeften van traditionele centrale betalingssystemen zouden kunnen ondermijnen, waardoor de hoop wordt gewekt dat gedistribueerde grootboektechnologieën een positieve bijdrage kunnen leveren aan de strijd tegen de klimaatverandering”, concludeerde het artikel. Een verdere impuls zou kunnen komen van het Crypto Climate Accord, dat tot doel heeft de crypto-industrie tegen 2030 koolstofvrij te maken (en waarbij Miller een belangrijke rol speelde bij de oprichting).

Crypto-insiders wijzen er ook op dat de CO2-voetafdruk van de Bitcoin-mijnbouw afneemt, vooral sinds China dit jaar particuliere cryptocurrencies heeft verboden en enorme mijnbouwactiviteiten heeft stopgezet.

Gedistribueerde grootboektechnologieën kunnen de klimaatverandering helpen bestrijden

De effecten zijn al zichtbaar in de data. In mei schatte de Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index dat het wereldwijde elektriciteitsverbruik van Bitcoin ongeveer gelijk was aan dat van Zweden. Deze maand ligt het op het niveau van Kirgizië – een aanzienlijk lager niveau.

En conventionele activa hebben hun eigen problemen. “Je zou kunnen stellen dat er een veel groter maar subtieler probleem is met fiatgeld als het om het milieu gaat”, aldus analisten van Deutsche Bank in een recent rapport. Door de centrale banken gesteunde valuta zijn volgens hen “het ultieme instrument om de consumptie van morgen naar vandaag te versnellen”, verwijzend naar het vermogen van nationale beleidsmakers om geld te drukken door middel van kwantitatieve versoepeling.

Toch zijn er aanzienlijke risico’s verbonden aan cryptocurrencies, vooral voor verantwoordelijke beleggers. Het gebruik van digitale munten voor illegale activiteiten blijft wijdverbreid. Chainalysis, een cryptomonitoringbedrijf, zegt dat Bitcoin aantrekkelijk blijft voor criminelen “vanwege het pseudonieme karakter en het gemak waarmee gebruikers overal ter wereld onmiddellijk geld kunnen overmaken, ondanks het transparante en traceerbare ontwerp.”

Toch zijn er enkele hoopvolle tekenen voor cryptofans. Chainalysis ontdekte dat in 2019 ongeveer 21,4 miljard dollar aan geldovermakingen het gevolg was van illegale activiteiten, goed voor 2,1 procent van alle cryptocurrency-transacties. Vorig jaar daalde deze activiteit tot ongeveer 10 miljard dollar aan transacties, oftewel 0,34 procent van het totaal.

Velen blijven geloven dat cryptocurrencies uiteindelijk zullen verdwijnen na de crash en zullen verbranden vanwege hun speculatieve aard en gebrek aan inherente waarde. Ook de regulering van centrale banken en digitale valuta vormen een bedreiging.

“Bitcoin is een videogame”, vertelde Jan Kregel, econoom en onderzoeksdirecteur bij het Levy Economics Institute aan het Bard College in New York, aan de FT. “Er bestaat het potentieel dat de cryptowereld explodeert en een crisis veroorzaakt die groter is dan de subprime.” De technologie erachter zal echter waarschijnlijk blijven bestaan.