Bankiers geven stilletjes vorm aan crypto-innovaties voor eigen gebruik

Toen Elon Musk dit jaar onthulde dat hij 1,5 miljard dollar uit Tesla's bedrijfsfondsen in Bitcoin had geïnvesteerd, krompen veel volwassen financiers ineen. Geen wonder.

De wereld van het treasurybeheer van bedrijven zou een dodelijk saaie plek zijn waar veiligheid heerst. Niemand verwacht dat penningmeesters met de crypto-kinderen dansen.

Maar er gebeurt tegenwoordig stilletjes iets opvallends op Wall Street: sommige volwassen bankiers beginnen ook enkele crypto-gerichte oplossingen aan te bieden aan deze conservatieve penningmeesters.

Neem JPMorgan. Dit jaar kondigde Umar Farooq, hoofd van het Onyx-project van de bank (dat een cryptomunt van JPMorgan en een blockchain-platform in Ethereum-stijl creëerde), aan dat het zogenaamd ‘programmeerbaar geld’ voor zakelijke klanten aan het ontwikkelen was. Dit is bedoeld om treasurers in staat te stellen deals te sluiten met partners via een gedeeld computergrootboek op de automatische piloot, met behulp van een innovatie die bekend staat als ‘slimme contracten’.

Het klinkt futuristisch. Maar de bank is klaar om aan te kondigen dat een van de grootste industriële groepen ter wereld deze crypto-innovatie overneemt. Nee, dit is niet hetzelfde als Musk's avontuur met Bitcoin: in plaats van crypto te gebruiken als waardeopslag (d.w.z. als investering), gebruikt het JPMorgan-initiatief het als betaalmethode om waarde over te dragen die is gekoppeld aan andere activa - inclusief ouderwetse fiatvaluta.

Dit tweede gebruik van crypto zal echter vrijwel zeker veel belangrijker zijn voor de zakenwereld dan Bitcoin, niet in de laatste plaats omdat andere banken ook racen om crypto-innovaties te ontwikkelen. Om nog een voorbeeld te geven: deze week onthulden HSBC en Wells Fargo plannen om blockchain te gebruiken om valutatransacties tussen financiële instellingen af ​​te wikkelen.

De drijfveer achter deze experimenten is de erkenning onder financiers dat treasurers met minstens drie grote problemen te kampen hebben. De eerste is dat bedrijven legers van werknemers nodig hebben om schatkisttransacties uit te voeren (en te verifiëren), wat kostbaar is en het risico op menselijke fouten met zich meebrengt naarmate de transacties toenemen.

Ten tweede duurt het doorgaans een paar uur (zo niet dagen) om schatkisttransacties af te wikkelen, vooral grensoverschrijdend. Dit veroorzaakt een derde probleem: om deze uitvoeringsvertragingen te compenseren, hebben bedrijven en banken grote liquiditeitsbuffers nodig om vertragingen en risico's op te vangen.

In theorie zouden deze drie problemen kunnen worden opgelost (of verminderd) als bestaande financiële systemen meer geautomatiseerd zouden worden en een snellere uitvoering en afwikkeling mogelijk zouden maken. Dit gebeurt nu tot op zekere hoogte, omdat de concurrentiedreiging van crypto traditionele systemen (te laat) dwingt om up-to-date te zijn. De Swift-berichtensysteemsaga is daar een goed voorbeeld van.

In de praktijk is het echter vaak erg moeilijk om oudere systemen te upgraden, en een bredere zakelijke sprong naar digitalisering zorgt ervoor dat bedrijven verdrinken in grensoverschrijdende microbetalingen. Het ‘programmeerbaar geld’-project probeert een oplossing te bieden, bijvoorbeeld door toe te staan ​​dat een microbetaling onmiddellijk wordt gedaan en wordt verrekend op het moment van ‘verkoop’ en wordt verrekend met andere transacties op een bedrijfsrekening, hoopt JPMorgan.

Zal het werken? Het valt nog te bezien. JPMorgan heeft al enig succes gehad met het gebruik van blockchain en zijn eigen cryptocurrency-munt voor bank-tot-bank-transacties; met meer dan 400 banken die er gebruik van maken. Ook bedrijven als DBS, Standard Chartered en HSBC hebben digitale initiatieven.

Sommige experimenten met niet-financiële ondernemingen zijn echter minder succesvol geweest. In 2018 presenteerden BP en andere energiebedrijven bijvoorbeeld een op blockchain gebaseerd systeem voor de handel in olie. Maar eerder dit jaar gaf Karen Scarbrough, senior technologiemedewerker bij BP, toe dat het project "echt niet verliep zoals we dachten" en werd ingetrokken. De reden lijkt te zijn dat het omslachtig is om een ​​gedeeld computergrootboek bij te werken met de huidige blockchain-technologie – d.w.z. “Blockchain is nog geen geweldig hulpmiddel voor tracking en tracing.”

Crypto-enthousiastelingen antwoorden dat blockchain nu veel efficiënter is dankzij technische upgrades. Maar we weten gewoon nog niet of het kan opschalen. We weten ook niet hoe toezichthouders zullen reageren; De duivel zit in de digitale details.

Toch zijn er al drie belangrijke lessen die beleggers in gedachten moeten houden. Ten eerste: terwijl enthousiastelingen ooit dachten dat crypto-innovaties oude instellingen zouden ontmantelen, vecht het establishment terug. Ten tweede: hoewel crypto-enthousiastelingen ook ooit het idee van ‘openbare’ blockchains zonder toestemming hebben aangeprezen (d.w.z. blockchains waar iedereen zich zonder vragen bij kan aansluiten), zijn de echte maatregelen voor bedrijven ‘privé’-ketens (d.w.z. blockchains waarbij de toegang wordt gecontroleerd).

Deze focus op private ketens kan van tijdelijke aard zijn. Het internet ontstond in de vorm van particuliere ‘intranetten’ die later met elkaar werden verbonden om een ​​openbaar netwerk te vormen. Maar de opkomst van private – en niet publieke – ketens werpt een derde belangrijk punt op: de reden dat grote bedrijven en banken blockchain willen gebruiken voor betalingen is niet anoniem, maar vanwege flexibiliteit, automatisering en snelheid. Crypto is niet langer (slechts) een instrument om vertrouwen te creëren waar dat niet bestaat of om autoriteit te ondermijnen.

Deze subtiele wending zou libertariërs kunnen doen schrikken. Maar het is ook een teken dat de cryptowereld volwassen wordt. Alle ogen zijn nu gericht op de manier waarop toezichthouders en corporate treasurers reageren op het idee van ‘programmeerbaar geld’; ook al is het niet zo gemakkelijk te tweeten als Musk.

gillian.tett@ft.com